مەشھۇر شەخسلەر

ئەخەت تۇردىنىڭ تەرجىمھالى

يازغۇچى ۋە ژۇرنالىست ئەخەت تۇردى 1940 – يىل 11 – ئايدا قەشقەر شەھىرىدە قول ھۈنەرۋەن ئائىلىسىدە تۇغۇلغان، 1949 – يىلدىن 1959 – يىلغىچە باشلانغۇچ – تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەردە ئوقۇغان، 1959 – يىلى شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تىل – ئەدەبىيات فاكۇلتېتىغا ئوقۇشقا كىرگەن،…

ئېتراپ قىلىشقا بولمايدىغان ئىككى پورتېرىت

يارمۇھەممەت تاھىر تۇغلۇق ھەيرانلىق ۋە ئەپسۇسلۇق «شىنجاڭ مەدەنىيىتى» ژۇرنىلىنىڭ 2010 – يىللىق 1 – سانىغا مەشھۇر رەسسامىمىز غازى ئەمەتنىڭ «ئۇلۇغ ئالىملىرىمىز يۈسۈپ خاس ھاجىپ بىلەن مەھمۇد كاشغەري پورترېتلىرىنىڭ يارىتىلىشى ھەققىدە» نامىدىكى ماقالىسى بېرىلدى. ماقالە مېنىڭ 2006 – يىلى «جۇڭگو مىللەتلىرى»…

ئابدۇللا تالىپنىڭ قىسقىچە تەرجىمھالى

ئابدۇللا تالىپ (1924-2005) كەلپىن ناھىيەسىدە تۇغۇلغان. 1943-يىلىدىن 1946-يىلىغىچە ئاقسۇ دارىلمۇئەللىمىندە ئوقۇغان. 1950-يىللىرى بېيجىڭ پېداگوگىكا ئىنستىتۇتىدا ئىككى يىل بىلىم ئاشۇرغان ۋە 1956-يىلى مەركىزىي مائارىپ ئىنستىتۇتىنى پۈتكۈزگەن. ئۇ ئىلگىرى-كېيىن بولۇپ، باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇتقۇچىسى، ئاقسۇ دارىلمۇئەللىمىننىڭ ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىسى ۋە مۇدىرى، شىنجاڭ مائارىپ نەشرىياتى…

توختى ئايۇپنىڭ تەرجىمھالى

يازغۇچى توختى ئايۇپ 1945 – يىل كۇچا ناھىيسىدە ئوقۇتقۇچى ئائىلىسىدە تۇغۇلغان، 1953 – يىلدىن 1961 – يىلغىچە كۇچا ناھىيسىدە باشلانغۇچ – ئوتتۇرا مەكتەپلەردە ئوقۇغان، 1961 – يىلدىن 1963 – يىلغىچە ئاقسۇ ۋىلايەتلىك دارىلمۇئەللىمىندە ئوقۇغان، ئوقۇش پۈتتۈرگەندىن تارتىپ 1979 – يىلغىچە…

كروران قەدىمى شەھىرىنى تىرىلدۈرگەن كىشى-ئۆردەك

مىلادىيە 1900 – يىلى 3 – ئاينىڭ 28 – كۈنى پەۋقۇلئاددە بىر سەۋەب تۈپەيلىدىن، قۇم، توپا ئاستىغا كۆمۈلۈپ، غايىب بولغىنىغا 1500 يىلدىن ئاشقان كروران قەدىمىي شەھىرىنىڭ بايقىلىشى شۋېتسىيىلىك جۇغراپىيون، ئېكسپېدىتسىيىچى سىۋېن ھېدىن ( 1865 – 1952 )نى بىراقلا دۇنيا ئىلىم…

ياسىنجان سادىق چوغلاننىڭ قىسقىچە تەرجىمھالى

ياسىنجان سادىق چوغلان 1966-يىلى 3-ئايدا يەكەن ناھىيە بازىرىدا ئىشچى ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. باشلانغۇچ ۋە تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپلەرنى پۈتتۈرگەندىن كېيىن، 1983-يىلى شىنجاڭ سۇ-ئېلېكتىر تېخنىك مەكتىپىنىڭ سۇ باشقۇرۇش كەسپىگە قوبۇل قىلىنغان. 1986-يىلى ئوقۇش پۈتتۈرگەندىن كېيىن، يەكەن دەريا باشقارمىسىغا خىزمەتكە ئورۇنلاشقان. ياسىنجان سادىق چوغلاننىڭ…

سۇلتان سۇتۇق بۇغراخان

ئەبۇ پۇتۇھ ئابدۇغەفۇر بىننى ھۇسەيىن ئەلمايى قەشقەرىنىڭ << قەشقەر تارىخى >> دىمۇ ئىنىق خاتىرىلەر قالدۇرۇلغان 1028 – يىلى ئەلجەۋھىرىنىڭ << ئەسسۇراغ فىل لۇغاتىت >> ناملىق ئەرەپچە سۇزلىكنى پارىسچە تەرجىمە قىلغان جامال قارشى قەشقەر تارىخىدىن نەقىللەر ئىلىپ قاراخانىلار خانلىقىنىڭ تارىخىغا دائىر…

ئۇيغۇر تارىخدىكى ئون مەشھۇر شەخس

ئامىرىكىلىك ئالىم مېخائىل خارت ئىنسانىيەتنىڭ تارىخىي تەرەققىياتىغا كۆرسەتكەن تەسىرى بۇيىچە رەتكە تىزىلغان «100مەشھۇر شەخس» دېگەن كىتابىدا ئىنسانىيەتنىڭ ئېتىقادىغا، پەن-مەدەنىيىتىگە، سىياسىي، ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تۇرمۇش ئەھۋالىغا بۈگۈنگە قەدەر تەسىر كۆرسىتىپ كېلىۋاتقان يۈز مەشھۇر شەخسنى تەرتىپكە تىزىپ چىققان. تارىخىي تەرەققىياتنى قىسمەن ئادەملەرنىڭ پائالىيىتى…

20 – ئەسىردىكى ئىسلاھاتچى – ئابدۇقادىر داموللام

ئىسلاھات ئىنسانىيەت تارىخدىكى يورۇق تېما. ئىسلاھات-ياخشىلاش، تۈزىتىش، ئۆزگەرتىش دىمەكتۇر.يەنى، ۋاقتى ئۆتكەن كونا تۈزۈم، كونا مەدەنىيەت ۋە كونا ئىدىيەلەرنى زامانغا لايىقلاشتۇرۇپ، تۈزىتىپ، گاھىلىرىنى ئۆزگەرتىپ ھاياتى كۈچكە باي يىڭى تۈزۇم، يىڭى مەدەنىيەت ۋە يىڭى ئىدىيەنى يارىتىش ياكى ئومۇملاشتۇرۇشىنى كۆرسىتىدۇ. ئىسلاھات شەكىل كۆپ…

ئابدۇللا ئابدۇرېھىم

  خەلقىمىزنىڭ شۆھرەتلىك ھەم پەخىرلىك ئوغلى، ناخشا چولپىنىمىز، سۆيۈملۈك سەنئەتكارىمىز ئابدۇللا ئابدۇرېھىمنىڭ ناخشىسنى ئاڭلاپ كېلىۋاتقىلىمۇ مانا 20 يىلدىن ئاشتى. مەنمۇ خۇددى نۇرغۇن كىشىلەرگە ئوخشاش ئابدۇللا ئابدۇرېھىمنىڭ ناخشىسىنى ئىچى-ئىچىمدىن سۆيۈپ ئاڭلايمەن. مەن ئابدۇللا ئابدۇرېھىمنى كىشىلىك تۇرمۇشۇمنىڭ ھەرقايسى تەرەپلىرىدە ئەڭ نەمۇنىلىك ئۈلگە قىلىپ…

دىلبەر يۇنۇس

پەخىرلىك دۇنياۋى شۆھرەتكە ئىگە ناخشىچىمىز دىلبەر يۇنۇس گۈزەل ھىلىسىنكى شەھرىدە ئۆتكۈزۈلگەن ” 1 – نۆۋەتلىك مىريام ھېيلىن خەلقئارا ناخشا مۇسابىقىسى ” غا قاتنىشىپ شەرەپ بىلەن قايتىپ كەلگەن دىلبەر يۇنۇسقا خەلىقئارادىكى مەشھۇر ناخشا پروفېسسورلىرى ئۇنىڭ مۇۋاپىقىيەت قازىنىش سەۋەبلىرىن تەھلىل قىلىپ ”…

تۇرسۇنئاي ھۈسەيىننىڭ تەرجىمھالى

تۇرسۇنئاي ھۈسەيىن (1944-2007) قەشقەر كونىشەھەر ناھىيەسىنىڭ بەشكېرەم يېزىسىدا زىيالىي ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. 1958-يىلىدىن 1962-يىلىغىچە سابىق شىنجاڭ پېداگوگىكا ئىنستىتۇتىنىڭ تىل-ئەدەبىيات فاكۇلتېتىنى پۈتكۈزۈپ، 1972-يىلىغىچە كونىشەھەر ناھىيەلىك 1-ئوتتۇرا مەكتەپتە، 1972-يىلىدىن 1976-يىلىغىچە خوتەن ناھىيەلىك دارىلمۇئەللىمىندە تىل-ئەدەبىيات ئوقۇتقۇچىسى بولۇپ ئىشلىگەن. 1976-يىلىدىن 1991-يىلىغىچە «تارىم» ژورنىلى تەھرىر بۆلۈمىدە…