مۇقام-ئەلنەغمە-ساز
تۇرپان مۇقاملىرىنىڭ نۇسخىلىرى ۋە تارقىلىش ئالاھىدىلىكى
ئېلى مۇھەممەت تۇرپان مۇقامى _ شەرىقى شىنجاڭنىڭ تۇرپان ۋىلايىتىگە قاراشلىق تۇرپان، پىچان، توقسۇن قاتارلىق رايونلارغا كەڭ تارقالغان بولۇپ، ئۇ تۇرپان ئۇيغۇرلىرىنىڭ مەدەنىيەت-سەنئەت تارىخى بىلەن زىچ بىرلىشىپ كەتكەن. تۇرپان مۇقاملىرى _…
«تۈركىي تىللار دىۋانى» دا مۇزىكا سەنئىتى ۋە خەلق ئويۇنلىرى
ئابدۇراززاق قادىر ﺋﯘﻳﻐﯘرلارﻧﯩﯔ ﻧﺎﺧﺸﺎ – ﺋﯘﺳﺴﯘل ﺳﻪﻧﺌﯩﺘﻰ ۋە ﺋﻮﻳﯘن ﻣﻪدەﻧﯩﻴﯩﺘﻰ ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ ﺋﯘزاق ﺗﺎرﯨﺨﻘﺎ ﺋﯩﮕﻪ. ﺗﺎرﯨﺨﯩﻲ ﻣﻪﻧﺒﻪﻟﻪرﮔﻪ ﻗﺎرﯨﻐﺎﻧﺪا، ﺗﯜرﻛﯩﻲ ﺧﻪﻟﻘﻠﻪر ﺋﻮۋﭼﯩﻠﯩﻖ ﺑﯩﻠﻪن ﺷﯘﻏﯘﻟلاﻧﻐﺎن ﺋﻪڭ ﻗﻪدﯨﻤﻜﻰ دەۋرﻟﻪردﯨلا ﺑﯩﺮەر ﺋﯩﺸﺘﯩﻦ ﻧﻪﺗﯩﺠﻪ – ﻣﯘۋەﭘﭙﻪﻗﯩﻴﻪت…
قەشقەر راۋابى ۋە ئۇنىڭ بۈگۈنى
مۇھەممەد ساۋۇت مۇزىكا ئىنسانلارنىڭ بۈيۈك ئىختىراسى. ئۇنىڭ تىلى ئاجايىپ سېھىرلىك تىل، شۇنداقلا قەلبنىڭ تىلى. خەلقىمىزنىڭ مانا مۇشۇنداق خۇسۇسىيەتكە تويۇنغان كۈي – مۇزىكىلىرى تارىختىن بۇيان ئەجدادلىرىمىزنىڭ ھەر خىل دەردىگە دەرمان، شادلىق…
خەلق داستانچىسى شاھ مۇھەممەد
ئابلىكىم ئوبۇل تونۇلغان خەلق سەنئەتكارى، پېشقەدەم داستانچى شاھ مۇھەممەد 2009 – يىل 11 – ئاينىڭ 8 – كۈنى 97 يېشىدا ئالەمدىن ئۆتتى. مەرھۇم 1912 – يىلى قاراقاش ناھىيىسىنىڭ كۇيا يېزىسى…
‹‹مۇقام›› دېگەن سۆز قانداق پەيدا بولغان؟
مۇرادىل مۇختەر ئۇيغۇرلار قەدىمدىن تارتىپلا ئەمگەك، تۇرمۇشتا ناخشا – كۈيلەردىن ئايرىلمىغان، يىپ ئېگىرگەندە، ئورما ئورىغاندا، يول يۈرگەندە، توي – تۆكۈنلەردە، ئومۇمەن ئىجتىمائىي ھاياتنىڭ ھەممە ساھەسىدە ناخشا – مۇزىكىدىن ئايرىلمىغان. ئۇزاق…
ئۇيغۇر مۇقام سەنئىتى ۋە ئۇنىڭ تۈرلىرى
ئۇيغۇر مۇقاملىرى تارىخنىڭ ئۇزۇن ، تۈرىنىڭ كۆپ بولۇشى ھەم ئۆزىگە خاس بىر قاتار ئالاھىدلىكلىرى بىلەن ، ئىنسانىيەتنىڭ سەنئەت خەزىنىسىدىكى ‹‹ بىباھا گۆھەر ›› دەپ تەرىپلەنمەكتە . ئۇيغۇر مۇقاملىرى دائىرىسىگە ئادەتتە…
دولان ئۇسسۇلى
دولانلىقلار قەدىمدىن تارتىپ ناخشا – ئۇسسۇل ، مۇزىكىغا ماھىر خەلق بولۇپ ، ناخشا – ئۇسسۇل ۋە مۇزىكا ئۇلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇشىنىڭ ئايرىلماس بىر قىسمى . دولان ئۇسسۇلى بۇنىڭدىن تەخمىنەن 200 يىللار…
ناماقۇللۇق مەشرىپى
تۇرسۇنبەگ ئىبراھىم تايماس ئۇيغۇر خەلقىنىڭ فولكلور ئوچۇقى بولغان مەشرەپلەر خەلقىمىز بېسىپ ئۆتكەن ئۇزاق تارىخىي باسقۇچلاردا تەدرىجىي شەكىللىنىپ، مەزمۇنى بارغانچە بېيىغان. مەشرەپلىرىمىز مەنىۋى تۇرمۇشنى بېيىتىش، سەنئەتتىن ھۇزۇرلىنىش، ئۇيۇشۇشچانلىقنى ئاشۇرۇشتەك ئورتاقلىققا ئىگە….
«ئون ئىككى مۇقام» نىڭ ئۇيغۇر مۇزىكىچىلىقىدا تۇتقان ئورنى
باياخون روزى «ئون ئىككى مۇقام» ئۇيغۇر مىللى مۇزىكىسىنىڭ ئانىسى. ئۇيغۇر مىللى مۇزىكىسى ئۇزاق مۇددەتلىك تارىخى تەرەققىياتلار جەريانىدا يوقتىن بارلىققا كېلىپ ئازدىن كۆپىيىپ، ئاددىلىقتىن مۇرەككەپلىشىپ يۈكسەك مىللىلىككە ئىگە مۇزىكا سېستىمىسىنى شەكىللەندۈرگەن….
ئۇيغۇرلاردىكى خەلق ناخشىلىرى بىلەن ئاممىباب ناخشىلارنىڭ پەرقى
گۆھەر تاجىمەتتۇردى ئۇيغۇرلار ناخشا – مۇزىكىغا ھېرىسمەن خەلق بولۇپ، ‹‹ناخشا – ئۇسسۇل›› ماكانى شىنجاڭنىڭ ئۇزاق ئەسىرلىك مەنىۋى مەدەنىيىتىنى جۇلالاندۇرۇشتا شوخ، قىزغىن، شانلىق ناخشا – ئۇسسۇل مەدەنىيىتى بىلەن ئالاھىدە دىققەتكە سازاۋەر…